بیماری لنگش و لنگیدن جوجه مرغ و روش های مقابله
بیماری لنگش یا ناتوانی در راه رفتن یکی از مشکلات رایج در گله های جوجه گوشتی و تخمگذار است که می تواند ناشی از عوامل متعددی از جمله تغذیه نامناسب، عفونت، آسیب فیزیکی یا شرایط محیطی باشد. لنگش در جوجه ها نه تنها موجب کاهش رشد و مصرف خوراک می شود بلکه ضریب تبدیل غذایی و بازده اقتصادی گله را به شدت کاهش می دهد. در موارد شدید حتی پرنده قادر به ایستادن نبوده و به دلیل ناتوانی در دسترسی به آب و غذا، دچار تلف می شود. آگاهی از دلایل بروز این عارضه و اجرای اقدامات پیشگیرانه، برای حفظ سلامت و سودآوری واحدهای مرغداری ضروری است.
علل اصلی بروز لنگش در جوجه مرغ
عوامل متعددی می توانند باعث بروز لنگش در جوجه مرغ شوند که شناخت دقیق آن ها برای درمان مؤثر اهمیت زیادی دارد:
۱. کمبود مواد معدنی و ویتامین ها: کمبود کلسیم، فسفر، منگنز و ویتامین D3 از مهم ترین دلایل ضعف استخوان و مفاصل است.
۲. بیماری های عفونی: عفونت های ناشی از باکتری هایی مانند استافیلوکوکوس اورئوس، ای کلای و مایکوپلاسما سینوویه باعث التهاب مفاصل و تاندون ها می شوند.
۳. افزایش وزن سریع: در جوجه های گوشتی رشد سریع باعث فشار زیاد بر پاها و بدشکلی استخوانی می شود.
۴. بستر نامناسب و لغزنده: وجود رطوبت زیاد و آمونیاک بالا در بستر باعث سوختگی کف پا و التهاب مفاصل می شود.
۵. ضربه و آسیب فیزیکی: برخورد با تجهیزات یا فشار زیاد در هنگام حمل و نقل می تواند سبب شکستگی یا التهاب شود.
علائم لنگش در جوجه ها
علائم لنگش به صورت تدریجی ظاهر می شود و پرورش دهندگان با مشاهده موارد زیر باید به بیماری مشکوک شوند:
- تمایل پرنده به نشستن طولانی و عدم تحرک
- لنگیدن در هنگام راه رفتن یا تکیه به یک پا
- تورم یا گرمی در مفاصل زانو و پا
- کاهش مصرف خوراک و آب
- بی حالی و کاهش رشد
- در موارد شدید، زخم یا نکروز در کف پا و انگشتان
تشخیص زودهنگام و اقدام سریع در مراحل اولیه می تواند از پیشرفت آسیب جلوگیری کند.
نقش تغذیه در پیشگیری از لنگش
یکی از اصلی ترین عوامل لنگش، تغذیه نامناسب است. استخوان و مفاصل سالم نیازمند تعادل دقیق مواد معدنی و ویتامین ها هستند. نکات مهم در تغذیه عبارتند از:
- تأمین نسبت مناسب کلسیم و فسفر (۲ به ۱) در جیره غذایی
- استفاده از مکمل های ویتامین D3 برای جذب بهتر کلسیم
- افزودن منگنز، روی و سلنیوم برای تقویت استخوان و غضروف
- استفاده از منابع پروتئینی باکیفیت برای رشد عضلات
- پرهیز از مصرف دان های کپک زده که حاوی سموم قارچی مضر برای استخوان هستند
تنظیم جیره توسط متخصص تغذیه طیور و کنترل مداوم کیفیت خوراک از الزامات مدیریت تغذیه است.
بیماری های عفونی مرتبط با لنگش
چند بیماری عفونی نقش مستقیم در ایجاد لنگش دارند که مهم ترین آن ها عبارتند از:
آرتریت عفونی (Infectious Arthritis): ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس بوده و باعث التهاب مفاصل، گرمی و تورم پاها می شود.
مایکوپلاسما سینوویه: نوعی باکتری بدون دیواره سلولی که مفاصل را آلوده کرده و باعث درد و محدودیت حرکت می شود.
کلی باسیلوز: در اثر باکتری ای کلای ایجاد شده و منجر به عفونت سیستمیک و التهاب تاندون ها می گردد.
درمان این بیماری ها معمولاً بر اساس تست حساسیت آنتی بیوتیکی انجام می شود. استفاده از داروهایی مانند انروفلوکساسین، لینکومایسین یا تتراسایکلین تحت نظر دامپزشک توصیه می شود.
شرایط محیطی و نقش بستر در بروز لنگش
کیفیت بستر نقش تعیین کننده ای در سلامت پا دارد. بستر مرطوب و آلوده باعث التهاب پوست پا و بروز زخم در کف پا می شود که زمینه را برای عفونت ثانویه فراهم می کند. برای جلوگیری از این مشکل باید:
- از تراشه چوب خشک و تمیز به عنوان بستر استفاده شود
- تهویه مناسب برای کاهش رطوبت سالن برقرار گردد
- سطح آمونیاک در هوا کمتر از ۲۵ قسمت در میلیون نگه داشته شود
- بستر هر چند روز یک بار زیر و رو یا در صورت لزوم تعویض شود
- از سیستم آبخوری مناسب برای جلوگیری از نشت آب استفاده گردد
رعایت این موارد از ارکان اصلی جلوگیری از بیماری های پا در جوجه ها است.
اقدامات درمانی در جوجه های مبتلا به لنگش
درمان لنگش باید با توجه به علت زمینه ای انجام گیرد. در موارد ناشی از کمبود تغذیه ای، اصلاح جیره اولین گام است. در عفونت های باکتریایی، استفاده از آنتی بیوتیک های مناسب ضروری می باشد. استفاده از داروهای ضدالتهاب و ویتامین های تقویتی نیز می تواند به بهبود سریع تر کمک کند. پرنده های مبتلا باید از گله جدا شوند تا از رقابت برای غذا و آب جلوگیری شود. ماساژ آرام مفاصل و استراحت در بستر نرم به بهبود درد کمک می کند. در مواردی که آسیب استخوانی شدید باشد، معدوم سازی پرنده توصیه می شود تا از انتقال عفونت جلوگیری گردد.
روش های پیشگیری از بروز لنگش
پیشگیری همواره آسان تر و کم هزینه تر از درمان است. برای جلوگیری از بروز لنگش باید:
- جیره غذایی متعادل با ویتامین و مواد معدنی کافی تأمین شود
- بستر خشک و تمیز حفظ گردد
- از تراکم زیاد جوجه در سالن خودداری شود
- رشد بیش از حد سریع با تنظیم دان کنترل گردد
- گله به صورت منظم واکسینه و تحت نظارت دامپزشک باشد
- پرندگان مبتلا بلافاصله جدا و درمان شوند
رعایت این اصول باعث می شود درصد لنگش در گله به حداقل برسد و عملکرد اقتصادی واحد حفظ شود.
اهمیت ژنتیک و نژاد در بروز لنگش
برخی نژادهای مرغ به دلیل سرعت رشد بالا یا ساختار استخوانی ضعیف، بیشتر مستعد لنگش هستند. نژادهایی مانند راس ۳۰۸ و کاب ۵۰۰ که رشد سریعی دارند در صورت مدیریت نادرست در هفته های ابتدایی، بیشتر درگیر مشکلات پا می شوند. انتخاب نژاد مقاوم تر، تأمین تغذیه مناسب در دوران رشد اولیه و کنترل وزن جوجه از عوامل مؤثر در کاهش بروز بیماری است. پرورش دهندگان باید با مشورت مراکز معتبر مانند نطفه چی، نژادهایی متناسب با شرایط محیطی و هدف تولید انتخاب کنند.
اثرات اقتصادی لنگش در صنعت مرغداری
بیماری لنگش خسارت های اقتصادی قابل توجهی به مرغداران وارد می کند. پرندگان مبتلا مصرف خوراک کمتری دارند، رشدشان کند می شود و در نهایت باعث افزایش ضریب تبدیل غذایی می گردند. در واحدهای گوشتی این موضوع مستقیماً بر وزن نهایی تأثیر دارد و در گله های تخمگذار نیز کاهش تولید و کیفیت تخم مرغ مشاهده می شود. علاوه بر این، هزینه های درمان، دارو، نیروی انسانی و حذف پرندگان مبتلا بار مالی زیادی را تحمیل می کند. بنابراین پیشگیری و پایش مداوم سلامت پاها یکی از مهم ترین اصول مدیریت اقتصادی مرغداری است.
معرفی فروشگاه نطفه چی
فروشگاه نطفه چی با ارائه تخم نطفه دار پرندگان از نژادهای اصلاح شده و سالم، به پرورش دهندگان کمک می کند تا گله ای مقاوم در برابر بیماری هایی مانند لنگش و عفونت های پا داشته باشند. این مجموعه علاوه بر فروش تخم نطفه دار مرغ، بلدرچین و قرقاول، خدمات مشاوره تخصصی در زمینه تغذیه، واکسیناسیون و بهداشت مرغداری ارائه می دهد. با خرید از نطفه چی می توانید از کیفیت بالای محصولات و پشتیبانی علمی مجموعه بهره مند شوید و گله ای سالم و پربازده پرورش دهید.
اولین دیدگاه را ثبت کنید