دلایل اصلی مرگ و میر جوجه یک روزه
مرگ و میر جوجه یک روزه یکی از مهم ترین مشکلات پرورش دهندگان طیور است و می تواند باعث کاهش شدید سوددهی و ایجاد خسارت جدی در گله شود. جوجه ها در ابتدای زندگی بسیار حساس هستند و عوامل متعدد می تواند بر سلامت آن ها تاثیر بگذارد. شناخت کامل علت های اصلی تلفات، اولین قدم برای جلوگیری از مشکلات بعدی است. در این مقاله به صورت علمی و تشریحی بررسی می کنیم که چه دلایلی باعث مرگ جوجه یک روزه می شود و چگونه می توان با مدیریت صحیح از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.
ضعف مادر و کیفیت پایین تخم نطفه دار
یکی از مهم ترین دلایل مرگ جوجه های یک روزه، کیفیت پایین تخم نطفه دار است. جوجه ای که از مادر ضعیف یا تغذیه نامناسب به دنیا آمده باشد، مقاومت بدنی کمی دارد و سیستم ایمنی او به خوبی رشد نکرده است. تخم هایی که از پرندگان بیمار یا کم سن گرفته می شوند معمولا جوجه هایی با ضعف مادرزادی تولید می کنند. وزن پایین جوجه، ناهماهنگی رشد اندام ها و عدم جذب کامل زرده از نشانه های ضعف مادرزادی است. چنین جوجه هایی حتی اگر در محیط مناسب قرار گیرند باز هم احتمال مرگ در ساعات یا روزهای اول بسیار بالاست. به همین دلیل انتخاب تخم نطفه دار با کیفیت نقش اساسی در کاهش تلفات دارد.
مشکلات جوجه کشی و هچ نامناسب
بسیاری از مرگ و میرهای جوجه یک روزه به مرحله جوجه کشی ارتباط دارد. اگر دما، رطوبت، تهویه یا چرخش تخم به درستی کنترل نشود، جنین دچار مشکلات رشدی می شود. برخی از مهم ترین خطاهای جوجه کشی عبارتند از:
- دمای بیش از حد که باعث ضعف شدید جوجه و چسبندگی اندام ها می شود
- دمای کم که رشد جنین را کند کرده و جوجه نیمه توسعه یافته به دنیا می آید
- رطوبت غیر استاندارد که مانع خروج طبیعی جوجه می شود
- تهویه نامناسب که باعث کمبود اکسیژن و خفگی جنین می گردد
جوجه هایی که در چنین شرایطی هچ می شوند معمولا با مشکلات تنفسی، ناهنجاری پا، عدم جذب زرده و ضعف شدید مواجه هستند. این جوجه ها به طور طبیعی توان ادامه زندگی ندارند و در ساعات اولیه تلف می شوند.
مشکلات حمل و نقل و استرس پس از خروج از دستگاه
پس از هچ، جوجه ها باید با شرایط جدیدی روبرو شوند. انتقال جوجه ها از دستگاه هچری به سالن پرورش یکی از حساس ترین مراحل زندگی آن هاست. کوچکترین خطا در حمل و نقل می تواند تلفات جدی ایجاد کند. برخی از مشکلات رایج عبارتند از:
- سرد شدن یا گرم شدن بیش از حد در مسیر
- تکان های شدید و آسیب فیزیکی
- خستگی و استرس زیاد
- کمبود اکسیژن در جعبه حمل
جوجه ای که در این مرحله آسیب ببیند معمولا در ساعات اولیه نشانه هایی مانند بی حالی، لرزش، ناتوانی در ایستادن و عدم تمایل به خوردن دان نشان می دهد که در نهایت ممکن است منجر به مرگ شود.
عدم رعایت دما و رطوبت مناسب در سالن پرورش
جوجه یک روزه به دمای ثابت و دقیق نیاز دارد. اگر دما کمی کاهش پیدا کند جوجه ها به سرعت سرد می شوند، در کنار هم جمع می شوند و انرژی زیادی برای گرم شدن مصرف می کنند. این وضعیت باعث ضعف سیستم ایمنی و مرگ می شود. از طرف دیگر اگر دما بیش از حد بالا باشد جوجه ها دچار دهیدراته شدن و تنفس تند می شوند و ممکن است تلف شوند. بهترین دمای شروع پرورش حدود 32 تا 34 درجه سانتی گراد است و به تدریج باید کاهش یابد. بستر خیس، رطوبت زیاد و تهویه نامناسب نیز می تواند موجب بیماری های تنفسی و مرگ جوجه ها شود.
تغذیه نامناسب و کمبود آب
در ساعات اولیه پس از خروج از تخم، جوجه نیاز به انرژی و آب دارد تا بتواند سیستم بدنی خود را فعال کند. اگر جوجه در 12 تا 24 ساعت اول به دان و آب دسترسی نداشته باشد، بدن او وارد حالت ضعف شدید می شود. استفاده از دان بی کیفیت یا دان حاوی سموم قارچی نیز می تواند باعث مرگ و میر شود. همچنین آب آلوده موجب اسهال، عفونت و کم آبی بدن جوجه خواهد شد. جوجه ها باید همیشه به آب تمیز و ولرم دسترسی داشته باشند تا از مشکلات گوارشی و کمبود مواد معدنی جلوگیری شود.
بیماری های عفونی و مشکلات سیستم ایمنی
در روزهای اول، سیستم ایمنی جوجه هنوز کامل نشده است و هرگونه آلودگی محیطی می تواند باعث مرگ سریع شود. برخی از شایع ترین بیماری های جوجه یک روزه شامل:
- عفونت بند ناف
- عفونت های باکتریایی مانند کلی باسیلوز
- مشکلات تنفسی ناشی از آلودگی بستر
- بیماری های ویروسی که از مادر منتقل می شوند
عدم ضدعفونی صحیح سالن و تجهیزات پرورش نیز می تواند خطر آلودگی را چند برابر کند. جوجه های یک روزه اگر در محیط غیر بهداشتی قرار بگیرند، در مدت بسیار کوتاه دچار تلفات گسترده می شوند.
نتیجه گیری
مرگ و میر جوجه یک روزه حاصل مجموعه ای از عوامل قبل از هچ، هنگام هچ و پس از انتقال به سالن است. کیفیت تخم نطفه دار، دقت در جوجه کشی، شرایط حمل و نقل و مدیریت محیطی از مهم ترین عوامل تعیین کننده سلامت جوجه ها هستند. اگر تمام این موارد با دقت رعایت شود، درصد تلفات جوجه یک روزه به شکل چشمگیری کاهش پیدا می کند و پرورش دهنده به سودآوری بیشتری می رسد.
معرفی فروشگاه نطفه چی
فروشگاه نطفه چی یکی از معتبرترین مراکز عرضه تخم نطفه دار با کیفیت، دستگاه جوجه کشی استاندارد و تجهیزات کامل پرورش طیور است. در نطفه چی تخم ها از گله مادر سالم تهیه می شوند تا جوجه هایی قوی و بدون نقص تولید شوند. اگر هدف شما کاهش تلفات جوجه یک روزه است، نطفه چی بهترین انتخاب برای خرید تخم نطفه دار و تجهیزات حرفه ای است.
اولین دیدگاه را ثبت کنید